مهریه در ازدواج موقت

شرایط ازدواج موقت

بر اساس ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی، برای جاری شدن صیغه ازدواج موقت، رعایت دو شرط زیر الزامی است:

تعیین مدت ازدواج موقت

برای ازدواج موقت میان زن و مرد، آن­ها باید مدت ازدواج موقت خود را در زمان جاری نمودن صیغه ازدواج تعیین کنند. فرقی نمی­کند که مدت ازدواج موقت چقدر باشد. ممکن است زن و مرد بخواهند چند روز یا چند ماه یا چند سال با یکدیگر رابطه داشته باشند. قانون در هر صورت آن­ها را موظف نموده است تا مدت ازدواج موقت خود را تعیین کنند. اگر مدت مشخصی برای این موضوع تعیین نشود، ازدواج موقت زن و مرد باطل می­باشد و چنین ازدواجی در هیچ کدام از مراجع قضایی یا اداری، قابل استناد نخواهد بود.

تعیین مهریه در ازدواج موقت

دومین شرط برای ازدواج موقت میان زن و مرد، تعیین مهریه در زمان ازدواج است. برای تعیین مهریه هم فرقی نمی­کند که زن و مرد چه نوع مالی را و با چه مقداری به عنوان مهریه مشخص می­نمایند. مهم این است که حداقل مهریه­ای برای جاری شدن صیغه ازدواج موقت، توسط زوجین تعیین شود. در هر صورت، مهریه ازدواج موقت باید معلوم و معین بوده و ارزش اقتصادی داشته باشد. مهریه ازدواج موقت می­تواند یک شاخه گل، خانه، ملک، زمین، مغازه، خودرو، وجه نقد، سکه، حق اختراع و موارد مشابه باشد.

رابطه و تأثیر آن بر مهریه

به ندرت اتفاق می­افتد که زن و مردی با یکدیگر ازدواج موقت کنند ولی با یکدیگر نزدیکی یا رابطه خاص نداشته باشند. با این حال، قانون مدنی در این خصوص شرایطی را تعیین نموده است که توجه به آن­ها در هنگام ازدواج موقت، برای هر زن و مردی مفید است.

دریافت تمام مهریه بدون رابطه

طبق ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی، اگر مرد تا پایان مدت ازدواج موقت، با زن نزدیکی نکند یا به عبارتی، رابطه نداشته باشد، این موضوع تأثیری بر دریافت مهریه توسط زن نخواهد داشت و زن می­تواند کل مهریه خود را مطالبه کند و اگر مرد مهریه او را ندهد، زن می­تواند نسبت به توقیف اموال برای مهریه اقدام کند.

دریافت نصف مهریه در صورت بذل مدت

اگر شوهر قبل از نزدیکی یا رابطه با زن، باقیمانده مدت ازدواج موقت را به زن ببخشد، زن فقط می­تواند نصف مهریه خود را دریافت کند. لازم به توضیح است که در ازدواج موقت برخلاف ازدواج دائم، هیچیک از انواع طلاق از جمله طلاق توافقی وجود ندارد. پس اگر مرد بخواهد در ازدواج موقت، از زن خود جدا شود، باید مدت ازدواج موقت را به زن ببخشد تا دیگر میان آن­ها رابطه زوجیت وجود نداشته باشد. بنابراین، بخشش مدت در ازدواج موقت، بذل مدت نامیده می­شود. در این صورت، اگر شوهر قبل از رابطه با زن خود، از باقیمانده مدت ازدواج موقت صرف نظر کند، زن فقط می­تواند نصف مهریه خود را از مرد دریافت کند.

در این حالت نیز مانند مورد بالا، اگر مرد نصف مهریه را پرداخت نکند، زن می­تواند از طریق وکیل مهریه، اموال او را توقیف کند.

عدم پرداخت مهریه در ازدواج باطل

اگر ازدواج موقت زن و مرد به هر علتی باطل باشد و آن­ها در طول مدت ازدواج خود با یکدیگر رابطه نداشته باشند، زن نمی­تواند هیچ بخشی از مهریه خود را دریافت کند. بنابراین در این حالت، مهریه­ای به زن تعلق نمی­گیرد. ولی باید توجه داشت که اگر زن نسبت به باطل بودن ازدواج موقت خود آگاه نبوده و میان آن­ها رابطه برقرار شده باشد، در این حالت، زن می­تواند مبلغی را به عنوان مهریه از مرد دریافت کند که در اصطلاح حقوقی، به مهرالمثل معروف است.

مراحل دریافت مهریه در ازدواج موقت

اگر مرد از پرداخت مهریه خودداری کند، زن باید با در نظر گرفتن اینکه ازدواج موقت آن­ها به صورت رسمی ثبت شده است یا خیر، یکی از مراحل زیر را پیگیری کند.

مراجعه به دفتر ازدواج در صورت ثبت رسمی

اگر ازدواج موقت زن و مرد به صورت رسمی و از طریق یکی از دفاتر ازدواج ثبت شده باشد، در این صورت زن می­تواند به دفتر ازدواج مراجعه نموده و پس از تکمیل فرم­های صدور اجراییه و ارائه سند ازدواج و مدارک شناسایی خود، نسبت به دریافت اجراییه برای توقیف اموال مرد اقدام نماید.

پس از ارسال اجراییه برای مرد توسط دفتر ازدواج، ده روز به مرد مهلت داده می­شود که مهریه را پرداخت کند یا اموال خود را معرفی نماید. اگر در این مهلت ده روزه، مرد نتواند یا نخواهد که مهریه را پرداخت کند، زن می­تواند به اداره اجرای ثبت مراجعه و اموال مرد را توقیف کند. توقیف اموال برای مهریه باید از طریق قانونی و با دقت بسیار زیادی انجام شود تا مرد نتواند اموال خود را قبل از توقیف، به دیگران انتقال دهد.

مراجعه به دادگاه در صورت عدم ثبت ازدواج

چنانچه ازدواج موقت میان زن و مرد به صورت رسمی ثبت نشده باشد، زن نمی­­تواند برای توقیف اموال به اداره اجرای ثبت مراجعه کند بلکه باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و پس از ثبت نام در سامانه ثنا، دادخواست مطالبه مهریه مربوط به ازدواج موقت خود را ثبت نماید.

پس از ثبت دادخواست مطالبه مهریه، پرونده به یکی از شعب دادگاه ارجاع می­شود و اگر رأی دادگاه به نفع زن صادر شود، وی می­تواند بعد از قطعی شدن رأی و دریافت اجراییه، اموال موجود مرد را توقیف نماید. بنابراین در این حالت، زن باید مسیر طولانی­تری را برای گرفتن مهریه خود طی کند و تا زمان صدور رأی توسط دادگاه، ممکن است اتفاقات زیادی رخ دهد که تأثیر مستقیمی بر اموال مرد داشته باشد.

در هر صورت، اگر قصد ازدواج موقت دارید، ثبت ازدواج به صورت رسمی و قانونی برای دریافت سریع­تر مهریه، به سود زن خواهد بود.

آیا با فوت زن، مهریه ساقط می­شود؟

اگر زن قبل از پایان مدت ازدواج موقت فوت کند، مهریه او از بین نمی­رود و همچنان قابل مطالبه باقی می­ماند. در این صورت، وراث قانونی زن می­توانند مهریه را از مرد مطالبه کنند. این موضوع، در ماده ۱۰۹۶ قانون مدنی مورد تأکید قرار گرفته است.

فوت زن قبل از نزدیکی

در صورتی که زن قبل از رابطه با مرد فوت کند، همچنان پرداخت مهریه در تعهد مرد باقی می­ماند و مهریه زن ساقط نمی­شود.

فوت زن بعد از نزدیکی

اگر زن و مرد بعد از ازدواج موقت، با یکدیگر رابطه برقرار نمایند و به اصطلاح با هم نزدیکی کنند، در این فرض نیز پرداخت مهریه در تعهد مرد است و فوت زن باعث نمی­شود که مهریه او از بین برود.