قسط بندی مهریه

تقسیط مهریه؛ قسطی کردن مهریه

برای قسط بندی یا تقسیط مهریه، شرایط قانونی خاصی وجود دارد که بهتر است قبل از هرگونه تقاضا برای قسطی کردن مهریه، از دارا بودن این شرایط مطمئن شوید؛

قسط بندی مهریه مشروط به نداشتن مال است!

قسط بندی مهریه، مشروط به نداشتن مال است. به این معنا که اگر مرد دارای اموالی باشد که به نام خودش است (مانند ملک، زمین، مغازه، خودرو، سهام و غیره)، زن می­تواند مهریه خود را به اجرا بگذارد و نسبت به توقیف اموال برای مهریه اقدام نماید. بنابراین اگر مرد دارای اموالی باشد که جزء مستثنیات دین نیست، نمی­تواند پرداخت مهریه را قسط بندی کند.

منظور از مستثنیات دین، اموالی است که قانون اجازه توقیف آن­ها را نمی­دهد و زن نمی­تواند این اموال را برای مهریه خود توقیف کند. این الزام قانونی برای مهریه در ازدواج موقت و مهریه در ازدواج دائم یکسان است و تفاوتی در این مورد وجود ندارد.

ماده (۲۴) قانون نحوه اجرای محکومیت­های مالی، اموال غیرقابل توقیف یا مستثنیات دین را شامل موارد زیر می­داند:

• منزل مسکونی مرد که ارزش بالای غیرمتعارفی نداشته باشد
• وسایل مورد نیاز زندگی که برای مرد و افراد تحت تکفل او ضروری است
• مواد غذایی که به قدر احتیاج مرد و افراد تحت تکفل‌اش ذخیره شده باشد
• وسایل و ابزار کار مرد که برای امرار معاش او و افراد تحت تکفل وی لازم است
• تلفن مورد نیاز مرد

با این وجود، اگر زن یا وکیل مهریه او، اموالی را که جزء استثنائات بالا نباشند توقیف کرده ولی مرد دارای اموال بیشتری برای پرداخت باقیمانده مهریه نباشد، در اینجا می­تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه یا درخواست قسط بندی مهریه را مطرح کند.

ثبت دادخواست اعسار برای قسط بندی مهریه

قسط بندی مهریه از طریق ثبت دادخواست اعسار از پرداخت مهریه صورت می­گیرد. برای این کار، بهتر است که از وکیل مهریه مشورت بگیرید. در دادخواست اعسار عنوان می­شود که مرد دارای هیچگونه اموال با ارزشی نیست و درآمد بالایی ندارد و از دادگاه تقاضا می­کند که با توجه به وضعیت او، قاضی پرونده مهریه زن را قسط بندی کند.

شهادت شهود برای قسط بندی مهریه

یکی از مواردی که در هنگام تنظیم دادخواست اعسار و قسط بندی مهریه باید به آن استناد شود، شهادت شهود یا افراد مطلع از وضعیت مالی مرد است. بهتر است که حداقل دو مرد به عنوان شاهد، ادعای شوهر را  در خصوص ناتوانی مالی تأیید نمایند.

قسط بندی مهریه چگونه است؟

در صورتی که دادخواست اعسار مرد از پرداخت مهریه، مورد پذیرش دادگاه واقع شود، قاضی با لحاظ وضعیت مالی و خانوادگی مرد، میزان اقساط مهریه را تعیین می­کند. قسط بندی مهریه به این صورت خواهد شد که مرد باید یک پیش قسط بابت مهریه پرداخت کند و پس از آن، باقیمانده مهریه را در اقساط یک ماهه یا چند ماهه پرداخت کند.

پیش قسط مهریه

حداقل پیش قسط مهریه، مبلغ یا تعداد سکه ­ای است که مرد باید به صورت یکجا و قبل از شروع اقساط مهریه پرداخت کند. میزان پیش قسط مهریه نیز به تشخیص قاضی تعیین خواهد شد.

مواعد اقساط مهریه

اقساط مهریه نیز مانند میزان پیش قسط مهریه، توسط قاضی و با لحاظ قراردادن وضعیت مالی و اقتصادی مرد تعیین می­شود. اقساط مهریه می­تواند یک ماهه، دو ماهه، سه ماهه و مانند آن­ها باشد. برای مثال، اگر درخواست قسط بندی مهریه قبول شود، ممکن است که مرد فصلی یک سکه به عنوان مهریه پرداخت کند.

 قسط بندی مهریه در انواع طلاق

طلاق ممکن است از طرف مرد به صورت یکجانبه صورت بگیرد یا زوجین طلاق توافقی را برای جدایی از یکدیگر انتخاب نموده باشند که نحوه قسط بندی در این دو نوع طلاق تفاوت اندکی دارد.

قسط بندی مهریه در طلاق از طرف مرد

در صورتی که مرد تقاضای طلاق را به صورت یکجانبه مطرح نموده باشد، دادگاه در هنگام صدور رأی در خصوص طلاق، در مورد پرداخت مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی زن تعیین تکلیف می­کند. مرد برای ثبت این طلاق باید در مرحله اول، تمام حقوق مالی زن را پرداخت کند. اگر وضعیت مالی مرد به او اجازه پرداخت یکجای مهریه را ندهد، می­تواند دادخواست اعسار یا قسط بندی مهریه را تقدیم دادگاه کند.

در این صورت، چنانچه درخواست تقسیط مهریه پذیرفته شود، مرد باید پیش قسط مهریه و سایر حقوق مالی زن مانند نفقه و اجرت المثل را پرداخت کند تا مقدمات ثبت طلاق فراهم شود.

قسط بندی مهریه در طلاق توافقی

زوجین معمولا توسط خود یا از طریق وکیل طلاق توافقی، تمام شرایط مالی ناشی از طلاق مانند مهریه، نفقه و اجرت المثل را با توافق یکدیگر تعیین می­کنند. اگر توافق زن و مرد اینگونه باشد که بخشی از مهریه بعد از ثبت طلاق به صورت اقساطی پرداخت شود، این قسط بندی صحیح بوده و زن نیز می­تواند در طول مدت پرداخت اقساط مهریه، با شخص دیگری ازدواج کند.

در طلاق توافقی، زن می­تواند از طریق بخشیدن مهریه یا قسمتی از آن، با قسط بندی باقیمانده مهریه موافقت کند.

عواقب پرداخت نکردن اقساط مهریه

بعد از قسط بندی مهریه، مرد موظف است که مهریه را در اقساط تعیین شده پرداخت کند. در صورت تأخیر مرد در پرداخت پیش قسط و اقساط مهریه، زن یا وکیل مهریه او می­تواند از دادگاه بخواهد که مرد را تا زمان پرداخت قسط مربوطه، حبس یا زندانی کند.

همچنین در صورت تأخیر قابل توجه مرد در پرداخت اقساط مهریه، امکان مطالبه جریمه برای تأخیر ایجاد شده وجود خواهد داشت. باید توجه داشت که در صورت عدم پرداخت مهریه تا ۱۱۰ سکه، زن یا وکیل مهریه او می­توانند درخواست جلب یا حبس مرد را تقدیم دادگاه نمایند.

سؤالات متداول قسط بندی مهریه

 آیا همزمان با قسط بندی مهریه، می­توان اموال شوهر را توقیف کرد؟

بله زن می­تواند در طول مدت پرداخت اقساط مهریه، اگر مرد اموالی را به نام خود تصاحب کند که جزء مستثنیات دین نباشد، نسبت به توقیف اموال برای مهریه اقدام کند.

مجازات تأخیر در پرداخت اقساط مهریه چیست؟

در صورت تأخیر در پرداخت اقساط مهریه با وجود قسط بندی مهریه، زن می­تواند تا زمان تسویه ۱۱۰ سکه توسط شوهر خود، او را حبس یا زندانی نماید. همچنین مطالبه جریمه برای اقساط تأخیر شده نیز امکان پذیر است.

مبلغ پیش قسط و مهلت اقساط مهریه چقدر است؟

همانطورکه در مطلب بالا اشاره شد، مبلغ پیش قسط مهریه توسط قاضی پرونده و با لحاظ وضعیت مالی و اقتصادی مرد مشخص می­شود.

در صورت عدم پرداخت اقساط مهریه، زوجه چه کاری می­تواند انجام دهد؟

اگر مرد از پرداخت اقساط مهریه خودداری کند، زن می­تواند علاوه بر حبس او تا زمان تسویه ۱۱۰ سکه یا معادل آن، نسبت به توقیف یک سوم یا یک چهارم حقوق کارمندی و همچنین توقیف سهم الارث مرد اقدام نماید.